Elektrikli araç devrimi hız kesmeden ilerlerken, araç sahiplerinin ve yatırımcıların en büyük gündemi: şarj istasyonu kurulum yönetmelikleri nelerdir? Özellikle site ve apartmanlarda elektrikli araç şarj ünitesi kurulumu ile ilgili mevzuat, hem kat maliklerini hem de profesyonelleri yakından ilgilendiriyor.
Bu detaylı rehberde, Türkiye’deki temel yasal çerçeveden başlayarak, halka açık ve özel kullanıma yönelik elektrikli araç şarj istasyonu kurulum yönetmeliği adımlarını, kolay okunabilir bir dille aktarıyoruz.
Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyonu pazarının düzenlenmesinde anahtar rol, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’na aittir.
EPDK şarj istasyonu yönetmeliği, ticari amaçla şarj hizmeti sunacak ağların lisanslanması, hizmet kalitesi, tarife şeffaflığı ve tüketici haklarını güvence altına alır. Halka açık veya ticari amaçlı bir şarj istasyonu kurmayı planlıyorsanız, öncelikle EPDK'dan Şarj Ağı İşletmecisi Lisansı almanız gerekmektedir.
Bu lisans, sistemin güvenilirliğini, fiyatlandırma şeffaflığını ve tüm şarj noktalarının sorunsuz çalışmasını zorunlu kılar.
Fiyat Şeffaflığı: Tüketicinin ödeyeceği maksimum fiyatın (p/kWh cinsinden) açıkça gösterilmesi şarttır. Bağlantı ve işlem ücretleri gibi tüm sabit ücretler bu fiyata dahil edilmelidir.
Kolay Ödeme (Temassız): Belirli bir gücün üzerindeki yeni araç şarj istasyonu ünitelerinde (örneğin 8kW ve üzeri), tüketicinin önceden abonelik yapmasını gerektirmeyen temassız (contactless) ödeme seçeneklerinin sunulması zorunludur.
Güvenilirlik: Özellikle hızlı şarj noktaları için yıllık bazda yüksek oranda (%99 gibi) çalışma güvenilirliği şartı aranmaktadır. Bu, togg şarj istasyonu, trugo şarj istasyonu veya tesla şarj istasyonu gibi büyük ağlar için tüketici güvenini artıran hayati bir faktördür.
24/7 Destek Hattı: Her şarj noktasında ücretsiz ve 7/24 hizmet veren bir destek hattı numarasının bulunması gerekir.
Binalarda elektrikli araç şarj istasyonu yönetmeliği mevzuatı, özellikle yeni inşaat projelerinde elektrikli araç altyapısının kurulmasını zorunlu kılar. Bu zorunluluk, gelecekteki yoğun talebi karşılamak amacıyla atılmış stratejik bir adımdır.
Belirli sayıda otoparka sahip yeni yapılarda, toplam park yeri sayısının belirli bir yüzdesi (%5 veya %10 gibi güncel mevzuata bakılmalıdır) elektrikli araçlar için şarj altyapısı (kablo tesisat) ile hazırlanmak zorundadır. Bu sayının belli bir kısmı ise doğrudan çalışır durumda elektrikli araç şarj istasyonu ünitesi olarak teslim edilmelidir.
Mevcut sitelerde elektrikli araç şarj istasyonu yönetmeliği ise Kat Mülkiyeti Kanunu'na tabidir. Bir kat malikinin kendi özel otopark alanına veya kendisine tahsis edilmiş park yerine elektrikli araç şarj ünitesi kurması, genellikle daha kolaydır. Ancak bu kurulumun binanın elektrik sistemine güvenli ve projelendirilmiş şekilde bağlanması şarttır.
Eğer şarj ünitesi ortak otopark alanına, tüm site sakinlerinin kullanımına açık olacak şekilde kurulacaksa, bu durum Kat Malikleri Kurulu (KMK) kararı ile yönetilir. Kurulumun binanın gücünü aşmaması ve elektrik tesisatına ek yük getirmemesi için teknik raporlarla desteklenmesi önemlidir.
İster özel mülkte ister halka açık olsun, her şarj istasyonu kurulumu ulusal ve uluslararası güvenlik standartlarına uymalıdır.
Elektrik Güvenliği: Tıpkı yurt dışı kaynaklarda vurgulandığı gibi, kurulumda uygun topraklama gereksinimleri (PME hatası algılama) ve doğru devre koruması (MCB ve RCD/RCBO) kullanılmalıdır. Bu, kullanıcıyı elektrik çarpması riskinden korur ve tesisatın güvenliğini sağlar.
Akıllı Şarj (Smart Charging): Yeni kurulan ünitelerin internet bağlantılı "akıllı şarj" özelliklerine sahip olması, sadece kullanıcıya ucuz tarifelerden (off-peak) yararlanma imkanı sunmakla kalmaz, aynı zamanda ulusal elektrik şebekesinin dengesini korumaya yardımcı olur.
Elektrikli şarj istasyonu nasıl kurulur sorusunun cevabı, ticari mi yoksa kişisel mi kullanılacağına bağlı olarak değişir. Yönetmelikler karmaşık gibi görünse de, yetkili ve sertifikalı bir kurulum firmasıyla çalışmak, tüm bu hukuki ve teknik adımların güvenle atılmasını sağlar.
Unutmayın, geleceğe yatırım yaparken mevzuata uymak, uzun vadede güvenilir ve sorunsuz bir şarj deneyiminin garantisidir. En yakın şarj istasyonu nerede diye arama devrinin sona ermesi, doğru kurulumlarla mümkün olacaktır