MCB, MCCB, RCCB ve RCBO Nedir? Aralarındaki Farklar Nelerdir?

Elektrik sistemlerinde güvenlik dendiğinde akla gelen ilk koruyucu eleman otomatik sigortalardır. MCB, MCCB, RCCB, RCBO gibi devre kesiciler; akım dengesizliklerini, aşırı yüklenmeleri ve kaçak akımları tespit ederek hem ekipmanı hem insanı korur.

Peki bu kadar çok kısaltmanın farkı nedir? Hangi cihaz nerede kullanılır?

 MCB Nedir?

MCB (Miniature Circuit Breaker), yani Minyatür Devre Kesici, evsel ve küçük ticari tesislerde kullanılan en yaygın koruma elemanıdır.

MCB'ler, aşırı akım veya kısa devre oluştuğunda devreyi otomatik olarak açar. Genellikle 0,5A–125A arası akımlarda çalışırlar ve düşük güçlü devrelerde koruma sağlarlar. Manuel olarak açılıp kapatılabilirler ancak uzaktan kontrol özelliği yoktur.

MCCB Nedir?

MCCB (Molded Case Circuit Breaker), yani Kalıplı Gövdeli Devre Kesici, yüksek akım gerektiren sanayi tesislerinde kullanılır.

10A–2500A arası akım değerlerinde görev yapabilirler. MCCB'ler, aşırı akım, kısa devre ve termal aşırı yük koruması sağlar. En önemli farkları, yüksek akım kapasiteleri ve farklı yüklere göre ayarlanabilir trip (açma) özelliklerinin olmasıdır. Ayrıca uzaktan açma-kapama (shunt trip) yapılabilir. Kısaca, MCB evler içinse, MCCB fabrikalar içindir.

RCCB Nedir?

RCCB (Residual Current Circuit Breaker), diğer adıyla Kaçak Akım Rölesi, insan hayatı açısından en kritik koruma elemanıdır.

Sistemde faz ve nötr akımını sürekli karşılaştırır. Eğer bu iki akım arasında fark varsa, yani elektrik bir yere "kaçıyorsa", RCCB devreyi anında keserek elektrik çarpmasını önler. Kaçak akım tespit edildiğinde milisaniyeler içinde devreyi keser. Genellikle 30 mA hassasiyetli modeller evsel kullanımlarda tercih edilir. (RCB, RCD gibi kısaltmalar da aynı anlamdadır.)

 RCBO Nedir?

RCBO (Residual Current Breaker with Overcurrent), hem RCCB hem de MCB'nin görevini tek cihazda birleştirir.

Bu cihaz, hem kaçak akım, hem kısa devre hem de aşırı yük korumasını aynı anda sağlar. Bu sayede, her bir bireysel hattın (priz hattı, klima hattı vb.) güvenliğini tek bir cihazla sağlayarak pano içinde yerden tasarruf edilmesine imkân tanır.

 Neden Bu Cihazlar Önemli?

Bu koruma elemanları olmadan, bir tesisatta en ufak bir kısa devre veya kaçak akım bile elektrik yangınına, cihaz arızasına veya insan çarpılmasına yol açabilir. Doğru cihazın doğru yerde kullanılması can güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.

 Sonuç: Hangi Cihaz Nerede Kullanılmalı?

• MCB: Ev tipi panolarda, priz ve aydınlatma hatlarında.

• MCCB: Fabrika panoları, büyük motor yükleri, yüksek akım devrelerinde.

• RCCB: İnsan güvenliğini korumak için her tesisatta ana kaçak akım hattında.

• RCBO: Hem kaçak akım hem aşırı yük korumasının tek cihazda istendiği bireysel hatlarda.