Hesabım
Sepetim
Yukarı
Evde veya atölyede çalışırken karşılaşılan en sinir bozucu sorunlardan biri, vida başı aşınması nedeniyle yalama vida haline gelmiş ya da yuvada boşa dönen vidalardır. Bu durum, basit bir tamir işini saatler süren bir kabusa dönüştürebilir.
Peki, inatla açılmayan vida için farklı yöntemler nelerdir? Vida nasıl çıkarılır, hangi vida çıkarma yöntemlerini ne zaman uygulamalıyız? İşte sıkışan vida nasıl açılır sorusunun cevabını veren, garantili çözüm teknikleri.
Vida, iki veya daha fazla malzemeyi birleştirmek için kullanılan temel bir bağlantı elemanıdır. Farklı ihtiyaçlara yönelik çok sayıda vida çeşitleri bulunur:
Trifon Vida: Genellikle ahşap malzemelerde kullanılır.
Havşa Başlı Vida: Baş kısmı, yüzeyle aynı hizaya gelecek şekilde tasarlanmıştır.
Alyan Vida (Tork Vida): Altıgen veya yıldız anahtar gerektiren, yüksek tork uygulaması için tasarlanmış vidalardır.
Paslanmaz Vida: Nemli ortamlarda korozyonu önler.
Dübel Vida ve Somun Vida: Farklı montaj tekniklerinde kullanılırlar.
Yalama vida, genellikle iki temel nedenden oluşur:
Vida Başı Aşınması: Yanlış boyutta veya kalitesiz tornavida kullanılması, vida başındaki (oluktaki) tutuş yerlerinin yuvarlaklaşmasına ve kaymasına neden olur.
Vida Dişi Bozulması: Vidalamada aşırı tork uygulanması ya da vidanın takıldığı vida yuvasının veya dübel vida dişinin bozulmasıyla boşa dönen vida oluşur.
İşte açılmayan vidaları çıkarmanın yöntemleri arasında en popüler ve etkili olanlar:
Amaç: Başı tam aşınmamış yalama vidalar için ilk ve en basit çözüm.
Uygulama: Tornavidanın ucuna yüksek basınç uygularken, vidalama yönünün tersine (saat yönünün tersine) yavaşça çevirmeye çalışın. Bu ters çevirme tekniği, yuvadan bir miktar tutuş sağlayabilir.
Amaç: Daha inatçı vidalar için kontrollü güç uygulamak.
Uygulama: Standart matkap yerine, darbeli özelliği olan (impact driver) bir darbeli matkap kullanmak, vida başını daha iyi kavrayarak gevşetmeye yardımcı olur. Yüksek kaliteli aletler kullanma başarının anahtarıdır.
Amaç: Baş kısmı tamamen aşınmış vidalar için özel olarak tasarlanmıştır.
Uygulama: Vida çıkarıcı seti kullanımı en profesyonel çözümdür. Önce matkapla yalama olan vida başına küçük bir delik açılır, ardından setin içindeki özel vida çıkarıcı ucu ters yönde döndürülerek deliğe vidalanır ve vidayı yuvasından sökerek çıkarır.
Amaç: Metal vidanın etrafındaki malzemeyi genleştirerek vidayı gevşetmek.
Uygulama: Eğer çevre malzeme yanıcı değilse (metal vb. ise), bir lehim makinesi veya ısı tabancasıyla vida başını kısa süre ısıtın. Isıtma yöntemi, vida gövdesinin genleşmesini sağlar ve soğurken gevşemesine yardımcı olur.
Amaç: Tornavida ile vida başı arasında sürtünmeyi artırmak.
Uygulama: Vida başı ile tornavida arasına lastik bir bant, çelik yün veya sünger gibi ince bir malzeme koyarak boşluğu doldurun ve tutuşu artırmaya çalışın.
Amaç: Başı yuvarlaklaşmış vidayı düz başlı tornavidayla açılacak hale getirmek.
Uygulama: Bir dremel veya demir testeresi kullanarak vida başının üzerine düz bir çizgi (oluk) kesin. Ardından bu yeni yuvaya düz başlı bir tornavida yerleştirerek kuvvet uygulayın.
Amaç: Çok hassas yüzeylerde, vidayı bir başka malzemeye geçici olarak yapıştırmak.
Uygulama: Yalama olmuş vida başına çabuk kuruyan epoksi sürün. Tornavida ucunu bu epoksiye yapıştırın. Kuruduktan sonra, tornavida ile vida tek parça halinde hareket edecektir. Epoksi ile vida sökme yöntemi, sabır ve dikkat gerektirir.
Malzeme Hasarı: Özellikle cam, plastik veya hassas yüzeylerde kimyasal çözücüler veya darbeli matkap kullanırken malzeme hasarı riskini göz önünde bulundurun.
Profesyonel Yardım: Eğer vida yüksek gerilim hatlarına veya önemli yapısal bağlantılara aitse, derhal profesyonel yardım alın.
Önleyici Tedbir: Yalama vida oluşumunu önlemek için daima vida tipine uygun (örneğin alyan vida için alyan anahtar, tork vida için uygun uç) ve yüksek kaliteli uçlar kullanın.
Özetle: Vida dişi bozulmuşsa ne yapılır? İlk olarak basit basınç ve ters çevirme tekniği denenmeli, sonuç alınamazsa vida çıkarıcı seti kullanımı gibi profesyonel aletlere başvurulmalıdır.
