Hesabım
Sepetim
Yukarı
Bir binanın güvenliğini sağlayan yangın alarm sistemi, acil bir durumda alarm panelini dedektörlere ve siren/flaşörlere bağlayan yangın alarm kablosu kadar güçlüdür. Bu kablo, sadece bir iletken değil; tehlike anında hayat kurtaran sinyallerin kesintisiz iletilmesini sağlayan kritik bir bileşendir.
Yanlış seçilen bir yangın kablosu, yangının yayılmasına katkıda bulunabilir, zehirli duman çıkarabilir ve en önemlisi, algılama sisteminin tepki süresini yavaşlatarak faciaya neden olabilir.
Bu kapsamlı yazımızda, yangına dayanıklı kablo seçiminin teknik detaylarını, gerçek dünya performansını ve özellikle halojensiz kablo (LSZH) teknolojisinin neden bu kadar hayati olduğunu inceliyoruz.
Yangın alarm kablosu, dedektörler, kontrol panelleri, sirenler ve anons sistemleri gibi yangın güvenliği bileşenlerini birbirine bağlamak için özel olarak tasarlanmış uzmanlaşmış kablolardır. Temel özellikleri, standart elektrik kablolarından ayrılarak, zorlu koşullarda dahi işlevselliği garanti eder:
Alev Geciktiricilik (HFFR): Yüksek sıcaklıklara dayanacak ve alevin yayılmasını önleyecek yalıtım malzemeleri (Halogen Free Flame Retardant - HFFR) kullanılır.
İletken ve Kalkanlama: Genellikle saf bakır kullanılır. Hassas sinyal bütünlüğünü korumak ve elektromanyetik parazitlere (EMI) karşı korunmak için alüminyum mylar folyo kalkan ve drenaj teli içeren zırhlı (shielded) seçenekleri mevcuttur. Bu, özellikle adreslenebilir sistemlerde önemlidir.
Devre Bütünlüğü Standartları: Türkiye’de kullanılan FE180 kablo ve E30/E90 kablo gibi standartlar, yangın sırasında devrenin bütünlüğünü ne kadar süre koruyabildiğini (örneğin 180 dakika sinyal iletimi) belirtir.
Kablo yalıtımının (izolasyonun) kimyasal yapısı, bir yangının yayılma hızını, toksisitesini ve insan hayatına etkisini doğrudan belirler.
Yangının ilk aşamalarında, yalıtım malzemesi közlenmeye başlar ve CO, SO₂ gibi zehirli gazlar açığa çıkarır. Geleneksel, halojen içeren kablolar yandığında:
Yüksek Toksisite: Hidroklorik asit (HCl) gibi aşındırıcı ve zehirli gazlar yayar. Bu gazlar, nefes almayı zorlaştırarak tahliyeyi engeller ve ölümcül olabilir.
Korozyon Hasarı: Bu asitli gazlar, yangın sonrası bile binadaki kritik elektronik ekipmanlarda (sunucular, kontrol panelleri) korozyon hasarına neden olur.
Halojen free kablo (LSZH – Low Smoke Zero Halogen), toplu yaşam alanları kablolaması (hastaneler, okullar, oteller, metro ve tüneller) için yasal bir gerekliliktir.
LSZH kablo nedir sorusunun cevabı şudur: Yandığında düşük duman yoğunluklu kablo özelliği gösteren, zehirli ve aşındırıcı gaz emisyonunu minimuma indiren kablodur.
Bu özellik, tahliye yollarında görüş mesafesini korur ve kişilerin zehirlenme riskini azaltarak hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırır. Bu nedenle, özellikle hava işleme alanlarında (plenum) kullanılan yangın algılama kabloları için sıfır halojen kablo modelleri hayati önem taşır.
Algılama (smoke detection) birincil öncelik olsa da, sistemin yangın sırasında çalışmaya devam etmesi (acil aydınlatma, itfaiyeci asansörü, duman tahliye fanları vb. beslemesi) için devre bütünlüğü şarttır. Bu bütünlüğü sağlayan temel standartlar şunlardır:
FE180 Kablo (Sinyal Bütünlüğü): Yangın sırasında 180 dakika boyunca sinyal iletimini sürdürebilme yeteneğini ifade eder. Bu, alarm panelinden siren/flaşörlere giden kritik uyarı sinyallerinin kesilmemesi için gereklidir.
E30/E90 Kablo (Güç Bütünlüğü): Kablonun 30 veya 90 dakika boyunca güç beslemesini sürdürebilme yeteneğini ifade eder. Bu, pozitif basınçlandırma fanı kabloları, duman tahliye sistemleri ve yangın pompaları için kablo seçiminde kritik bir özelliktir.
Bu yüksek performanslı yalıtım malzemeleri (cam-mika bant veya silikon kauçuk) kullanılarak, kablonun alev altında dahi sinyal gönderme yeteneğini koruması sağlanır.
Yangın alarm kablosu seçimi ve montajı, yerel bina kodlarına ve ulusal standartlara (TSE ve yerel yönetmelikler) tam olarak uymalıdır.
Kablo Modelleri: JE-H(St)H kablo ya da JH(St)H…Lg kablo gibi adlandırmalar, kablonun özelliklerini (kalkanlı/kalkansız, halojensiz) ve standartlara uygunluğunu belirtir.
Uygun Kablo Çeşidi: Örneğin, dikey şaftlarda (riser) kullanılan kablolar ile havalandırma boşluklarında (plenum) kullanılan kablolar farklı yangın davranışları gerektirir ve farklı derecelendirmelere sahip olmalıdır.
Sonuç olarak, yangın alarm kablosu nasıl seçilir sorusunun cevabı, sadece fiyata bakmak değil; düşük duman yoğunluklu, alev iletmeyen kablo özelliklerine, yüksek Joule değerine ve uzun süreli devre bütünlüğüne (FE180 / E90) odaklanmaktır. Projeleriniz için her zaman sertifikalı ve standartlara uygun yangın alarm kablosu modelleri tercih edin.
Hepsi ve daha fazlası için endustriyelmarket.com web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
